Postür Ve Omurga

İdeal postür, vücut yükünün leğen kemiği (pelvis) aracılığı ile alt ekstremiteye yani vücudun en kuvvetli kaslarına (quadriceps) iletilmesi durumunun sorunsuz olmasıdır.

Vücudun minimal stres ve yüklenme ile dengede olma halidir (Kenndall).

1-Omurga’da servikal lordoz, torakal kifoz, lomber lordoz ,ve sakral kifoz olarak 4 farklı eğim vardır.
2-Bu 4 yay vücut esnekligini ve şok absorbe etme yeteneğini belirler.

Omurga gövdeleri arasında diskler omurganın 3 düzlemde hareket etmesine olanak verir. Diskler yük altında su kaybeder (%10), baskı azalınca tekrar geri emilir ve disk eski yükseklik ve volümünü kazanır. Kıkırdak dokulu eklemlerde ( menüsküs, vertebral diskler v.b.) damarlar (kanlanma, dolaşım) az olduğundan, beslenmesi eklem sıvısı ile direk ilgilidir. Bu beslenme ve pompalama mekanizması biyomekanik fonksiyonu sağlar.

Sadece tendon ve ligamentler ile desteklenmis omurga sadece 2 kg yük taşıyabilir. Üst tarafımızın ağırlığımızın ort. %60 ini oluşturduğunu düşünürsek kas sisteminin önemi ortaya daha iyi çıkacaktır.

Omurga sırt bölgesinde arkada olduğundan vücut öne doğru eğilme momentumu gösterir.Bu momenti destekleyen tek şey sırt kaslarıdır. Normal duruş postürü ve hareket sırasındaki postürümüz farklı değerlendirilir.

Örnek olarak; 70 kg lık bir insanın ayakta duruken omurgasındaki bir diske (L3) binen yük 90-120 kg iken oturan birinde 100-175kg’dir.

”Oturmak disklere 2 kat fazla yük bindirir.”

Öne eğildiğimizde bel bölgesine binen yük ort. 225 kg’dır. Yapılan çalışmada, sağlıklı ve sırt ağrılı insanlarda yapılan testlerde, sırt ağrısı çekenlerin kuvvetleri normal insanlara göre %40 kuvvetsiz olduğu gözlenmiştir (jssm).
Yapılan çalışmada sağlıklı yaşlıların dizlerini çok hafif bükerek (planlamadan) leğen kemiği ve omurganın birleştiği yere (sakroiliak) düşen ağırlığı ayaklara aktardığı sonucu çıkmıştır.

SIRT AĞRILARININ NEDENLERİ

“Genel tanım içinde sırt ağrısı şikayetlerinin sebebi kassal yorgunluktur ve kas kuvvet dengesinin bozuk olmasıdır.”

İdeal postürde vücudu dik tutmaya yarayan kaslar aktif değildir.Sadece baş ağırlık merkezi öne arkaya kaydığında aktif olup kasılırlar. Bozuk postür ve omurga bozuklukları sürekli sırt kas gruplarını aralıksız çalıştıracaktır.

Türkiye çapında yapılan taramalarda 18 ile 80 yaş arasındaki sırt ağrısından şikayet edenler arasında yaş grupları (18-30,31-45,46-80) itibarı ile yüzdelik olarak bir fark bulunamamıştır. Buradan postür bozukluklarının yaşla tam ilgili olmadığı sonucu çıkarılmaktadır.

Hastane ve fizik tedavi merkezlerine baş vuran hastaların% 87’si kadındır.İleri derece omurga bozukluklarında (skolyoz ve lordoz) kadınların oranı erkeklere göre 8/1 fazla görülmüştür.

Sırt ağrısı şikayetlerinde ve postür analizi ile saptanan sonuçlarda ilk sırayı;

1. Boyun antefleksiyonu ( öne eğilmiş boyun) %98

2. Omuz asimetrisi ( düşük omuz, ) %88. almaktadır.

Kişiye özel bir antrenman metodu ve test sonuçlarına göre dizayn edilmiş bir kuvvet ve stabilizasyon programı günlük yaşam kalitesini arttırabileceği gibi ileride belkide cerrahi müdahale gerektirecek durumlara karşı koruyucu bir önlem özelliği de taşır.

Genel ve kesin bir postür düzeltici egzersiz yoktur. Genellikle önerilen sırt kuvvetlendirme ve germeler bireysel farkları gözetmediği için rastlantısal olarak başarılı olurlar.

Postür geliştirici egzersizler bilateral-iki taraflı farklar tespit edilmeden başarı ile uygulanamaz.

Fatih Özkan